PK: wytyczne Prokuratora Generalnego w sprawie przestępstwa lichwy (komunikat)

- Prokuratura Krajowa informuje:

Wytyczne Prokuratora Generalnego w sprawie zasad prowadzenia postępowań dotyczących udzielania lichwiarskich pożyczek

W dniu dzisiejszym tj. w dniu 22 sierpnia 2016 roku Prokurator Generalny Zbigniew Ziobro wydał wytyczne w sprawie zasad prowadzenia postępowań przygotowawczych o przestępstwa udzielania pożyczek o charakterze lichwiarskim oraz o przestępstwa oszustwa skutkujące utratą przez pokrzywdzonych prawa własności nieruchomości.

Zgodnie z wytycznymi postępowania powinny być prowadzone w kierunku przestępstwa tzw. lichwy (art. 304 kodeksu karnego), a także oszustwa (art. 286 par. 1 kodeksu karnego). W obu przypadkach sprawami powinni zajmować się prokuratorzy z właściwej prokuratury okręgowej pod nadzorem prokuratury regionalnej.

Jaka była sytuacja pożyczkobiorcy

W toku postępowania prokuratorzy powinni skrupulatnie przeprowadzać dowody zmierzające do ustalenia sytuacji życiowej i osobistej osoby pokrzywdzonej, jak np. wiek, przebyte choroby, sytuacja finansowa czy osiągane dochody. Często bowiem pokrzywdzonymi w takich sprawach są osoby w podeszłym wieku, chore czy nieporadne życiowo. Prokuratorzy powinni badać, czy miały one pełną świadomość znaczenia podejmowanych czynności i czy należycie pojmowały przedsiębrane przez siebie działania.

W każdej sytuacji należy także ustalić czy pożyczkobiorca jest profesjonalistą w obrocie finansowym czy też jest osobą, która nie była w stanie w pełni zrozumieć konsekwencji zapisów umowy i którą zawarła znajdując się w przymusowym położeniu. Będą również przeprowadzane dowody zmierzające do ustalenia czy zamiarem pożyczkobiorcy rzeczywiście była sprzedaż nieruchomości czy też stanowiła ona jedynie zabezpieczenie pożyczki.

Skąd sprawca miał pieniądze

W toku postępowania przygotowawczego prokuratorzy będą mieli obowiązek podejmować czynności – przy wykorzystaniu wszystkich dostępnych baz danych - zmierzające do ustalenia stanu majątkowego osoby podejrzanej, a także liczby i rodzaju zawartych przez nią transakcji o podobnym charakterze. Sprawdzone zostanie także źródło pochodzenia środków finansowych przeznaczonych na udzielanie pożyczek.

Zważywszy na skalę problemu analizowane będą wszystkie postępowania odnotowane na obszarze każdego z regionów, które dotyczą czynów o podobnym modus operandi sprawców z udziałem tych samych pośredników, notariuszy, pożyczkodawców. W przypadku zaistnienia łączności podmiotowo-przedmiotowej wskazane będzie objęcie tych spraw jednym postępowaniem.

Szybkie zabezpieczenie roszczenia

W tego typu sprawach prokuratorzy powinni także składać pozwy mające na celu przywrócenie prawa własności nieruchomości. Powództwa takie powinny być wytaczane jeszcze przed zakończeniem postępowania przygotowawczego. Powinny one zawierać wnioski o zabezpieczenie roszczenia poprzez np. wpis ostrzeżenia w księdze wieczystej.

Działania takie mają szczególne znaczenia z uwagi na fakt, że często w tego typu sprawach dochodzi do dalszego obrotu nieruchomością. Ma to również znaczenie z uwagi na wpływ publicznej wiary ksiąg wieczystych na możliwość podważenia transakcji.

W razie wniesienia powództwa przed zakończeniem postępowania przygotowawczego, po zabezpieczeniu roszczenia poprzez np. wpis ostrzeżenia w księdze wieczystej, możliwe jest zwrócenie się do sądu cywilnego z wnioskiem o zawieszenie postępowania do czasu zakończenia postępowania karnego.

UWAGA: komunikaty publikowane są w serwisie PAP bez wprowadzania przez PAP SA jakichkolwiek zmian w ich treści, w formie dostarczonej przez nadawcę. Nadawca komunikatu ponosi odpowiedzialność za jego treść – z zastrzeżeniem postanowień art. 42 ust. 2 ustawy prawo prasowe.(PAP)

kom/ tnt/